Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Âu Cơ: Tiếp tục gìn giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa
Bắt nguồn từ truyền thuyết kể lại nguồn cội tổ tiên “Tiên - Rồng” của người Việt cùng với truyện Lạc Long Quân và Âu Cơ đẻ ra một bọc trăm trứng, Tín ngường thờ Mẫu Âu Cơ ra đời trong tâm thức thần bí để tạo nên mối liên hệ, tình đoàn kết bền chặt, khăng khít của người Việt, vì vừa chung huyết thống, vừa chung một vị thần chủ để tôn thờ mà hơn nữa, vị thần chủ đó lại chính là người Mẹ. Từ tín ngưỡng này, người dân Hạ Hòa đã lập đền tôn thờ Mẫu Âu Cơ như một vị thánh thần, thủy tổ của người Việt để tỏ sự ngưỡng mộ, ghi lòng tạc dạ công lao của Mẫu Âu Cơ, và là cách tốt nhất để lưu truyền cho muôn đời con cháu về sau. Trải qua hàng ngàn năm, tín ngưỡng thờ Mẫu Âu Cơ luôn được duy trì và ngày càng phát huy giá trị từ một di sản văn hóa đặc trưng với đầy đủ các biểu tượng, huyền thoại, ký ức, giá trị, nghi lễ, truyền thống để trở thành một di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Trải qua những biến cố thăng trầm của lịch sử, Tín ngưỡng thờ Mẫu Âu Cơ tại Đền Mẫu Âu Cơ ở Hiền Lương, Hạ Hòa vẫn có sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng. Sự ra đời và tồn tại lâu đời của Tín ngưỡng thờ Mẫu Âu Cơ tại Đền Mẫu Âu Cơ ở Hiền Lương, Hạ Hòa có thể được xem như một trong những đỉnh cao của ý thức tự tôn về nguồn cội dân tộc và đạo lý uống nước nhớ nguồn của các thế hệ người Việt Nam, mà cộng đồng nhân dân Hiền Lương cùng với nhân dân các vùng miền trên cả nước, đã sáng tạo, gìn giữ, vun đắp trong trường kỳ lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc. Với việc Tín ngưỡng thờ Mẫu Âu Cơ được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đã chứng tỏ những giá trị tinh thần được truyền đời qua các sinh hoạt tín ngưỡng chắc chắn mãi còn tỏa rạng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam, hôm nay và mai sau. Đồng thời, Tín ngưỡng thờ Mẫu Âu Cơ tại Đền Mẫu Âu Cơ ở Hiền Lương, Hạ Hòa là một bổ sung quan trọng vào hệ thống tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương trên vùng Đất Tổ, góp phần làm phong phú và sâu sắc thêm những hình thức tưởng nhớ, tri ân công đức tổ tiên của nhân dân ta.
Quang Khuyến