Rượu, ngộ độc rượu và cách phòng, tránh
Rượu Methylic, công thức hóa học CH3OH, không dùng để uống hoặc chế biến thực phẩm, được trưng cất sau lên men từ sản phẩm phụ như bã mía của các nhà máy đường, giá thành rẻ hơn nhiều so với rượu thực phẩm, còn gọi là cồn công nghiệp (sau đây gọi là: cồn công nghiệp). Cồn công nghiệp chỉ dùng trong công nghiệp, làm dung môi hòa tan các loại loại hóa chất trong công nghiệp như pha sơn công nghiệp, thuốc nhuộm, tẩm, ép gỗ, chống mối mọt…
Hai loại Rượu Ethylic - rượu thực phẩm và Rượu Methylic - cồn công nghiệp, đều có màu trắng, dễ bay hơi, có mùi thơm, để phân biệt hai loại rượu này , bình thường người không có kinh nghiệm sẽ khó phát hiện.
Thông thường, rượu thực phẩm được sản xuất trong nhà máy, có quy trình sản xuất, kiểm nghiệm nghiêm ngặt, đảm các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, với cách chế biến, lên men, trưng cất rượu tự phát, thủ công ở các hộ gia đình như hiện nay, các sản phẩm rượu này vẫn có một tỷ lệ rượu Methylic (cồn công nghiệp) chưa được loại bỏ nhất là rượu trưng cất lần đầu, đặc biệt là lên men không áp dụng các biện pháp truyền thống để tăng hiệu suất thành phẩm, loại rượu này có tỷ lệ cồn công nghiệp rất cao khi uống dễ gây ngộ độc.
Mặt khác, vì lợi nhuận và thiếu hiểu biết một số người lấy cồn công nghiệp pha chế đem bán cho người tiêu dùng làm rượu thực phẩm để kiếm lời. Nhầm lẫn cồn công nghiệp và rượu thực phẩm người uống rượu này sẽ bị ngộ độc nặng, dù được cấp cứu kịp thời, áp dụng các biện pháp kỹ thuật chữa trị tiên tiến, nhưng tỷ lệ tử vong rất cao.
Ngộ độc rượu được phân làm 2 thể:
Ngộ độc cấp tính: sau khi uống rượu vài chục phút người uống rượu có biểu hiện rối loạn thần kinh, đau đầu, tay chân bứt dứt, trạng thái kích động, nói nhiều, nôn ói… nặng hơn có thể giảm phản xạ gân xương, giảm tri giác, tụt huyết áp, suy thận… tử vong.
Ngộ độc mãn tính, ảnh hưởng nhiều bộ máy: tiêu hóa, tuần hoàn, thần kinh, đối với bộ máy tiêu hóa: gây chán ăn, viêm loét dạ dày, ruột, viêm tụy, viêm gan, sơ gan, giảm hấp thu dinh dưỡng, giảm cân..; đối với thần kinh: gây nghiện, dối loạn thần kinh, thoái hóa não, sa sút trí tuệ..; đối với tim mạch: gây suy tim, loạn nhịp tim, bệnh gan tim do rượu…Việc điều trị cho người bệnh lúc này rất nan giải và tốn kém, đôi khi không được như mong muốn.
Uống rượu là thể hiện văn hóa ẩm thực.
Phần nhiều, người ta thường dùng rượu trong các tiệc mừng, khai trương, cưới hỏi.. việc uống rượu với mức độ vừa phải, phù hợp với tửu lượng không ảnh hưởng đến sức khỏe.
Vì vậy, người tiêu dùng nên lựa chọn rượu có chất lượng đảm bảo an toàn, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, được kiểm nghiệm chất lượng an toàn thực phẩm; uống rượu vừa phải với tửu lượng; không uống rượu lúc đói, lúc căng thẳng thần kinh; không uống rượu ngâm dễ cây, phủ tạng động vật khi chưa biết rõ độc tính, uống rượu không ăn; không uống rượu khi điều khiển các phương tiện giao thông… để đảm bảo an toàn sức khỏe và việc uống rượu có ý nghĩa.
Hoàng Thanh Sơn