Di tích Nghĩa trủng Xuân Áng là nơi thờ tự 103 nghĩa sĩ yêu nước hy sinh tại căn cứ Tiên Động (xã Tiên Lương, huyện Cẩm Khê) trong phong trào Cần Vương chống thực dân Pháp. Đến năm 1887 lãnh binh Bùi Hữu Khanh quy tập hài cốt 103 nghĩa sĩ về tại xã Xuân Áng huyện Hạ Hòa và nơi quy tập hài cốt các liệt sỹ được gọi là Nghĩa trủng Xuân Áng. Hơn một thế kỷ trôi qua với những biến cố thăng trầm của lịch sử, Nghĩa trủng Xuân Áng đã được gia tộc họ Bũi Hữu xã Xuân Áng cùng các nhà hảo tâm phục hồi và duy trì dâng hương tưởng niệm, tri ân các anh hùng liệt sỹ vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch. Nghĩa trủng Xuân Áng đã được Viện sử học - Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đánh giá là địa điểm lịch sử có giá trị trong hệ thống các di tích thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Với ý nghĩa lịch sử đó, UBND tỉnh Phú đã ban hành quyết định số 3290/QĐ-UBND, ngày 16/12/2020 Xếp hạng di tích lịch sử- văn hóa cấp tỉnh  đối với Địa điểm Nghĩa trủng Xuân Áng.

Việc tổ chức Lễ đón nhận bằng xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh Nghĩa trủng Xuân Áng là hoạt động có ý nghĩa quan trọng trong việc tôn vinh các giá trị lịch sử mà cha ông ta để lại, đồng thời nhắc nhở các thế hệ hôm nay ghi nhớ, biết ơn công lao to lớn của các bậc tiền nhân và ý thức sâu sắc đối với việc bảo tồn và phát huy các giá trị di tích lịch sử của dân tộc./.

Hải Bình - Đức Hào